Đà Lạt buồn, buồn trong từng nhành cây, ngọn cỏ, Bahnar - Mật Ong Tây Nguyên buồn trong từng nét thị trấn, dốc cao, buồn trong từng nét kiến trúc cổ xưa ẩn hiện trong các rừng thông già, buồn cả trong khuôn mồm cười e lệ của người thiếu nữ. hình như, “buồn” đã trở nên nét “đặc sản” thảng hoặc hoi và độc đáo của phường núi này.

Thuở đời nay, có ai muốn nhận buồn về mình. Thế nhưng, bao nhiêu năm qua, Đà Lạt chưa bao giờ nhận nhưng nơi đây vẫn cứ buồn. tuồng như, chiếc buồn đã ăn sâu vào cốt tủy của nơi đây, phát triển thành điều gì chậm triển khai bản năng lắm, chứ chẳng cần phải gồng mình phô diễn đâu.
những vần thơ, câu hát về Đạt Lạt cũng vậy, sở hữu bao giờ vui đâu. Vẫn nhớ với nhạc sĩ đã từng viết về Đà Lạt rằng Bán thuốc.. sỉ và lẻ: “Thành thị trấn nào vừa đi đã mỏi…” quả thật vậy, Đà Lạt buồn lắm, buồn tới nỗi dẫu cho sở hữu thương, với nhớ, với yêu Đà Lạt đến bao lăm, thì cũng dăm bữa, vài hôm thì du khách đã muốn quay về. Để rồi, giữa những xô người tình, sôi động ngoài kia, người ta lại nhớ về Đà Lạt, như 1 cố nhân cũ và lòng lại khắc khoải trông ngóng thời khắc trở về. Cứ như thế, Đà Lạt buồn, nhưng nghe đâu chưa từng thưa bước chân người qua. dòng buồn nơi đây, đã phát triển thành linh hồn của thành thị. Đâu mang nơi nào buồn đẹp, buồn sang như nơi đây.

Nhưng nét buồn đấy, đâu phải chỉ mỗi rừng thông, mỗi con dốc, mỗi điều kiện tự dưng đem đến. dòng buồn của Đà Lạt, là tổng hòa của đầy đủ nguyên tố.
Đà Lạt là 1 thị thành được kiến tạo rồi mới đưa con người tới sống. Người Pháp đã phát hiện ra nơi đây, biến Đà Lạt thành một Paris thu nhỏ với các lối kiến trúc “đặc sệt” hơi hướng phương Tây. Người ta nhớ đến Đà Lạt, bên cạnh các nỗi nhớ về núi đồi, thác nguồn, Bánh ít tôm Thiên Bảo hoa bướm thì điều sâu đậm nhất còn đọng lại sở hữu khách phương xa chính là lối kiến trúc của nơi đây. Chính lối kiến trúc như sinh ra là dành cho Đà Lạt ấy đã góp phần sinh ra loại hồn “buồn thơ mộng” của thành phố nghìn hoa này.
Đâu phải trùng hợp mà Hội Kiến trúc sư Việt Nam từng tiến cử Đà Lạt là “Thành phố di sản”. các biệt thự kiểu Pháp nơi đây chính là “nguồn tài sản” vô giá của Đà Lạt. Trên dải đất hình chữ S này, đâu phải chỉ mỗi Đà Lạt mới với biệt thự, đâu phải chỉ mỗi Đà Lạt mới với kiến trúc phương Tây. Thế nhưng, chẳng nơi đâu mà lối kiến trúc đấy lại phát triển thành hòa hợp đến lạ kì như vậy, hòa hợp tới nỗi tuồng như phát triển thành một phần “máu thịt” của nơi đây.

Người ta vẫn thảng hoặc ngẩn ngơ ngừng chân, đứng im ngắm nhìn 1 tòa biệt thự nào chậm triển khai ẩn hiện giữa rừng thông bạt ngàn. không chỉ riêng những du khách đến đây mới vậy, mà ngay cả người Đà Lạt cũng thế. Người ta yêu Đà Lạt, nhớ nơi đây, Bơ Store hàng Đức xách tay chính là nhớ các phút chốc kì lạ tương tự. ngừng thi côngĐây mang thể là hình ảnh Trường cao đăng sư phạm Đà Lạt hửng mình trong nắng sớm, hay là khi Nhà ga Đà Lạt trùng hợp trở thành mơ màng trên chiều mưa phùn. Người con Đà Lạt đi xa, sẽ chẳng người nào mang thể quên những căn vi la trên đường Hùng Vương, nai lưng Hưng Đạo, hồ Vạn Kiếp, hồ Mê Linh, Lê Lai. Hay chỉ đơn giản như hình ảnh loại tháp bút đơn chiếc nhưng mãnh liệt viết khát vẳng lên trời xanh ở trường Lyceé Yersin đã khiến cho người ta quay quắt nhớ về Đà Lạt, cho dù thị trấn núi này chưa hẳn là quê quán họ.
ngày nay, Đà Lạt cũng buồn, nhưng lại là một nỗi buồn khác. Sâu trong lòng những người tình thật say lòng với phường núi này thì Đà Lạt đang trên đà… lạt dần đi. Đà Lạt trong lòng họ, nghe đâu đã chẳng còn nguyên lành như thuở nào. Phồ thị đã tràn đến nơi đây, loại đương đại đã dần len lỏi vào nếp sống, vào tư duy của con người. Cho tới một ngày, họ muốn biến các nghĩ suy ấy thành hành động, họ - bỗng dưng chẳng muốn Đà Lạt “buồn” nữa. 2 ngàn căn biệt thự thời thực dân địa với cá tính kiến trúc Pháp cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX từng được giới nghiên cứu kiến trúc trong nước nhận xét là 2 ngàn tác phẩm kiến trúc tuyệt vời tới bất ngờ, không tác phẩm nào giống tác phẩm nào nhưng phối hợp có tự dưng Đà Lạt đa số tuyệt đối dần dần biết mất hoặc bị quên lãng. người nào Đó ước lượng, trong vòng bốn mươi năm qua từ “Thành phố di sản”, Đà Lạt bỗng trở thành “Thành xã di tích”! 1 khối quỹ đô thị - kiếntrúc – văn hóa tổng thể nguyên lành có một không hai ở Đông Nam Á giờ rải rác, vỡ vạc vụn.

các căn nhà của đương đại mọc lên, nhưng khách sạn, resort hào nhoáng, tráng lệ mọc lên, sừng sững nhưng lạc long giữa hồn núi, tình sông. Dần dà, Đà Lạt đã chẳng còn là tỉnh thành “buồn” như người ta vẫn mượng tượng, mường tưởng khi nhớ về nữa.
Người ta vẫn đang ngày ngày phác họa, lên ý tưởng về các dư án khu phức hợp cho phường núi nhỏ nhắn này. các dự án đương đại đang dần thành hình, các kiến trúc cũ xưa dần phát triển thành mai 1. mẫu mới thế thay mẫu cũ. Điều này, khiến không ít các trái tim thật lòng vấn vương 1 Đà Lạt xưa cũ phải phiền muộn.
Đà Lạt của những hôm nay, cứ như thể 1 cô gái thôn quê, muốn khoác lên mình dòng áo lộng lẫy, xa hoa thành thị. Nó chẳng hợp, và vì chẳng hợp nên chẳng còn đẹp nữa rồi. Nhìn Đà Lạt của bữa nay, người ta lại hoài niệm về 1 Đà Lạt xưa, 1 Đà Lạt “chân chất”, “hoang dã” nhưng đầy “nồng nàn” và “đắm say”.
Trong 1 bài phỏng vấn, nữ kiến trúc sư trằn Minh Trang – người vẫn ấp ôm giấc mộng hoàn nguyên lại nét đẹp xưa của Đà Lạt, đã diễn đạt những trăn trở của mình: “Rất đau lòng khi điều chậm triển khai đang xảy ra, nhất là khi nhìn tòa nhà hành chính vừa cao, vừa lớn, rất phô trương, ngay tại trọng tâm TP Đà Lạt, không giới hạn chiều cao và phá tan vỡ cả môi trường quanh đó. một số khu resort khai thác nơi đầu nguồn nước, nước thải ko biết đi đâu? Liệu sở hữu được thoát ra đầu nguồn hay không?

Ngày xưa Đà Lạt rất đẹp, nhà cửa lẫn trong núi, ko phá vỡ lẽ cảnh quan chung. Giờ thì Đà Lạt lộn xộn, cửa sổ 2 lớp của người Pháp với lớp cửa ngoài bằng gỗ thân thiên với môi trường giờ thay thế bằng các tòa nhà kính mọc lên cao ngất ngư, gây hiệu ứng nhà kính rất nặng nài.
Mùa hot bây giờ ở Đà lạt cũng phải dùng máy lạnh. 1 loạt trọng điểm thương nghiệp, resort mới xây cũng cao tầng… tất cả kiến trúc sư giận dữ về quy hoạch nói chung của Đà Lạt.
Rất khó hạn chế khi vốn đầu tư lẫn kinh nghiệm, trình độ quản lý đô thị và trình độ kỹ thuật công nghệ còn hạn chế.”
Thật buồn thay lúc mường tượng việc, 1 ngày nào Đó, “nét buồn” mà bao người vương vấn bỗng chốc trở thành hoài niệm và xã núi, bỗng chốc trở thành đương đại, tiên tiến đến… thường ngày như bao thị thành khác. mẫu “chất” của Đà Lạt mà bao thế hệ đựng công giữ gìn, rồi sẽ ra sao?
bởi vậy, Đà Lạt ơi, đừng đánh mất những “nét buồn” thật đẹp đó, sở hữu được không?